RUM BASINI DEĞERLENDİRME
BM Genel Sekreteri’nin, bu hafta içinde ya da önümüzdeki hafta başında, Kıbrıs sorunu ve UNFICYP ile ilgili raporlarını sunması bekleniyor. Kıbrıs sorunu konusundaki İyi Niyet Misyonu’na ilişkin raporda, müzakerelerin yeniden başlaması yönünde son altı ayda atılan adımlarla ilgili olarak nelerin yer alacağını görmek ilginç olacaktır.
Bu hamleler, Ekim ayı ortasında gayrı resmi bir görüşme yapılmasına neden oldu ve Antonio Guterres, bir çalışma yemeği sırasında iki lidere, niyetleri ve Kıbrıs konusunda nasıl ilerleme sağlamayı hedeflediği konusunda bilgi verdi. Amaç, müzakereleri yeniden başlatmak olduğundan, raporun tepkilere neden olacak ya da yeni başlayan hareketliliği tehlikeye atacak herhangi bir ifade içermesi ihtimal dışıdır. Meşhur eşit mesafe mantığı çerçevesinde hareket edilmesi beklenmektedir.
Öte yandan UNFICYP ile ilgili rapor, her iki tarafla da ilişkileri iyi bilinen Colin Stewart’ın olayları nasıl gördüğünü kaydedeceği için enteresan olacaktır. Stewart’ın, ara bölgede yaşanan birçok olayı nasıl tanımlayacağını görmek ilginç olacaktır. Bu durumda da eşit mesafe mantığının korunması yönünde hareket etmesi beklenmektedir. Ara bölge içindeki çiftçilerin bazı eylemlerini, Türk askerinin ateşkes hattını ihlal etmeye yönelik hareketleriyle aynı kefeye koymaktadır.
Raporların sunulması ile UNFICYP’in görev süresini bir yıl daha uzatan yeni kararın kabulü arasında BM Genel Sekreter Yardımcısı Rosemary DiCarlo’nun Kıbrıs’a gelmesi bekleniyor.
DiCarlo’nun adaya ve (muhtemelen) üç garantör ülkenin başkentlerine yapacağı ziyaretin amacı gayrı resmi bir beşli toplantı düzenlemek olacaktır.
DiCarlo’nun gelişi yeni geçiş noktalarının açılmasına yönelik bir anlaşmaya bağlanmış olsa da GKRY lideri Nikos Hristodulidis’in geçtiğimiz günlerde Fileleftheros gazetesine verdiği mülakatta ifade ettiklerine göre artık böyle bir durum söz konusu değil gibi görünüyor.
Ancak Türk tarafının sadece Haspolat’ın açılması konusunda ısrar etmesi ve Gaziler ya da Erenköy’de bir geçiş noktası açılmasını kabul etmemesi nedeniyle, barikatlar konusunda bir anlaşmaya varmak kolay olmayacak gibi görünüyor.
Barikatların açılmasının Kıbrıs sorununda bundan sonra atılacak adımlardan ayrılması, sonraki adımlara yardımcı olacak bir gelişme olarak görülüyor, aynı zamanda BM’nin gayrı resmi beşli toplantının gerçekleşmesini istediğini gösteriyor.
Beşli toplantının kesin tarihi, Genel Sekreter’in uygun hamleleri yapması beklenen Şubat ayında, ilgili tüm tarafları ilgilendiren bir konu olacaktır. Genel Sekreterliğin gayrı resmi bir beşli toplantı düzenlenmesi konusundaki ısrarı, ilgili tartışmaların ilk aşamalarında gösterdiği sert tepkilere rağmen, Türk tarafını bir ölçüde kabul etmeye zorlamış görünmektedir. Türk tarafının, İngiltere’nin beşli toplantıya katılması konusunda itirazı vardı, ancak Londra’nın, dışarıda kalmasının söz konusu olmadığı yönündeki tutumu her türlü tartışmayı sona erdirdi.
Beşli gayrı resmi toplantının tarihi ve yeri henüz belirlenmemiş olabilir, ancak tüm göstergeler toplantının Mart ayında, muhtemelen İsviçre’de (Kıbrıs sorununun başlıca tartışma yeri) yapılacağı yönündedir. Nikos Hristodulidis Filelefthoros’a, Genel Sekreterin önümüzdeki Mart ayında Brüksel’de olacağını söyledi. Bu da Guterres’in Brüksel ziyaretinin İsviçre’deki beşli toplantı ile birleştirilmesi ihtimalinin ciddi olduğunu gösteriyor.
Kıbrıs sorununda bundan sonraki gelişmeler açısından hayati önem taşıdığı düşünülen bir beşli toplantı… Türk tarafının niyetini ve bizzat BM’nin işleri nereye götürmek istediğini ortaya koyacaktır. Başka bir deyişle bu, amaçlarının özlü müzakerelere geçmek mi yoksa gayrı resmi fırsat toplantıları mantığıyla devam etmek mi olduğunu gösterecek.
Kıbrıs Rum tarafı için, Türk tarafıyla açılan iletişim kanalları önemli görülüyor. Hristodulidis “Türk tarafında konuşma arzusu” gördüğünü söyledi ve bu değerlendirmesini Budapeşte’de Hakan Fidan ile “yönetim başlığıyla ilgili” diyaloga dayandırdı. Ancak Kıbrıs Rum tarafı da dahil olmak üzere herkes, tüm taraflar aynı masada olduğunda bu havanın uygulamada öze ve içeriğe sahip olup olmayacağını görmeyi bekliyor.
