GÜNDEM
Kıbrıs’ta federasyon defteri kapanmıştır…
Published
3 hafta agoon
By
dikdurusCumhurbaşkanı Ersin Tatar, 41’inci yıl kuruluş dönümü şanla, şerefle, gururla ve büyük bir coşkuyla kutlanan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin bağımsızlığın ve egemenliğin simgesi olduğunu vurguladı.
Kıbrıs Türk halkının bağımsızlığından, egemenliğinden, devletinden, Anavatan Türkiye’nin etkin ve fiili garantörlüğünden asla vazgeçilmeyeceğini kaydeden Tatar, ülkenin, halkın ve yeni nesillerin geleceğini tehlikeye atmayacaklarını, 1974 öncesinin karanlık günlerine dönülmesine asla izin vermeyeceklerini belirtti.
Kıbrıs’ta federasyon defterinin kapandığını, Kıbrıs Türk halkının egemen eşitliği ve eşit uluslararası statüsü teyit edilmeden yeni ve resmi bir müzakere sürecine girilmeyeceğini yineleyen Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir çözüm ancak halihazırda var olan iki devlet gerçeğine ve iki tarafın eşit uluslararası statüsü ve egemen eşitliğine dayalı olarak gerçekleştirilebilir” diye konuştu.
“Bizim Kıbrıs Türk tarafı olarak başarısızlığa yatırım yapmayacağımız artık çok nettir. Geleceğimiz Rum rızasına teslim edilemez, artık bu devir de kapanmıştır” diyen Tatar, adadaki kabul edilmez durumu, Kıbrıs Türk halkına 60 yıldır uygulanan izolasyonu normalleştirecek herhangi bir eyleme girmeyeceklerini belirtti.
Tatar, “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin varlığını fırsat bulduğumuz en üst düzey diplomatik platformlarda göğsümüzü gere gere, başımız dik, en ufak bir tereddüt yaşamadan haykırdık, kayda geçirdik ve bu mücadelemize yılmadan devam edeceğiz” dedi.
-KKTC’nin 41’inci kuruluş yıl dönümü kutlamaları Tatar’ın BRTK’deki konuşması ve 21 pare top atışıyla başladı
KKTC’nin 41’inci kuruluş yıl dönümü kutlamaları Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın Bayrak Radyo Televizyon Kurumu’ndan (BRTK) yaptığı konuşma ve 21 pare top atışıyla başladı.
Tatar, konuşmasında, destansı varoluş mücadelesi ve eşsiz fedakârlıklarla 15 Kasım 1983’te kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin 41’inci yılını şanla, şerefle, gururla ve büyük bir coşkuyla kutlandığını vurgulayarak, 15 Kasım 1967’de Geçitkale – Boğaziçi’nde gerçekleşen Rum-Yunan katliamında hayatını kaybeden şehitleri de rahmetle andıklarını belirtti.
-“KKTC devleti gelecek nesillere bırakılacak en değerli mirastır”
Bu tarihi olaylarla idrak edilen tartışılmaz gerçeğin devletin sınırlarının şanlı ve destansı bir mücadeleyle çizilmesi olduğunu kaydeden Tatar, “Varoluş ve özgürlük mücadelesiyle kurulan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Devleti, özden gelen haklarımızın, temel insan haklarımızın tesisi yönünde atılmış en büyük adım ve gelecek nesillere bırakılacak en değerli mirastır” dedi.
Milli mücadele lideri Dr. Fazıl Küçük ve Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ın “Bir halkın ulaşabileceği en yüce, en onurlu mertebe, bağımsız ve egemen bir devlete sahip olmasıdır” sözlerine atıfta bulunan Tatar, şöyle devam etti:
“Bizler, Kıbrıs Türk halkı olarak; eğer bugün, başı dik ve onurlu bir biçimde kendi vatanımızda özgürce yaşayabiliyorsak bunu, her türlü bedeli gözünü kırpmadan ödeyen kahraman halkımıza, aziz şehitlerimize, gazilerimize, ulusal kahramanlarımıza, Liderlerimize ve Anavatanımız Türkiye Cumhuriyeti’ne borçluyuz.”
-“Bu günlere büyük acılar ve soykırım girişimlerine karşı direnerek geldik”
Kıbrıslı Türklerin kurucusu ve ortağı olduğu Kıbrıs Cumhuriyeti’nden, 1963 Kanlı Noel saldırılarıyla, silah zoruyla atıldığını da söyleyen Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, şunları da hatırlattı:
“Şehitler ve gazilerle destansı bir varoluş mücadelesi vererek bu günlere büyük acılar ve soykırım girişimlerine karşı direnerek geldik. Birleşmiş Milletler kayıtlarında da yer aldığı üzere 11 yıl devam eden bu mezalim neticesinde 103 Türk köyü yakılıp yıkıldı. 30 bini aşkın Kıbrıs Türkü göçmen durumuna düşürülerek adanın yüzde üçlük bir bölümünde, birbiriyle sınırı ve iletişimi olmayan ve sürekli kuşatma altında bulunan gettolarda sıkıştırıldı. Kıbrıs Türkü’ne yapılan onca mezalim yetmezmiş gibi bir de siyasi, iktisadi ve insani abluka uygulandı.
Elektriksiz, susuz, gelirsiz şekilde ayakta kalmaya zorlanan Kıbrıs Türk halkı, bu şartlarda bile Rumların boyunduruğu altında yaşamayı büyük bir dirençle reddetmiştir. 15 Temmuz 1974 tarihinde, tüm dünyanın gözü önünde askeri darbe ile Kıbrıs Helen Cumhuriyeti’ni ilan eden Yunan Cuntasını, etkin ve fiili garantörlük hakkını kullanarak durduran Türkiye Cumhuriyeti’ydi.”
-“Yılmadık, yıkılmadık…”
“Yılmadık, yıkılmadık, her türlü zorluğa rağmen mücadelemizden, haklı davamızdan vazgeçmedik ve bugün, üzerinde devlet kurduğumuz, özgür olarak yaşadığımız bir vatan toprağına sahip olduk” diyen Ersin Tatar, şunları da ifade etti:
“Tam 60 yıldır kendi kendini yöneten bir halkız. 1964’te Genel Komite, 1967’de Geçici Kıbrıs Türk Yönetimi, 1974’te Otonom Kıbrıs Türk Yönetimi, 1975’te Kıbrıs Türk Federe Devleti ve 41 yıl önce 15 Kasım 1983’te Federe Meclisimizin oy birliğiyle aldığı tarihi bir kararla cumhuriyetimiz ilan edilmiş; Kıbrıs Türk halkı, bu ada toprakları üzerindeki varlığını korumak için yıllar boyunca verdiği şanlı direnişinin ve milli mücadele kavgasının sembolü bayrağını, göndere çekmiştir.
BM Güvenlik Konseyi’nin 4 Mart 1964 tarihinde siyasi bir karar alarak 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’nin egemen eşit ortağı olan Kıbrıs Türklerini silah zoru ile kendi devletinden atan elleri kanlı Rumları, yani Kıbrıs sorununu yaratanları devam hükümeti olarak haksızca tanıdıkları 186 sayılı kararı üretmişlerdir. İşte bu kararla Rumlar silah zoru ile gasp ettikleri 1960 Kıbrıs Cumhuriyeti’ni sarih Rum devletine dönüştürme imkanını elde etmişlerdir. Bu karar ilgili tüm taraflarca sürdürülemez olarak nitelendirilen statükoyu da yaratmıştır. Rum liderliği statükoyu arkalarına alarak 1968 yılında başlayan müzakerelerde ilk kez eş zamanlı ve ayrı ayrı referanduma götürülen 2004 Annan Planı da dahil olmak üzere tüm önerileri reddetmişlerdir. Avrupa Birliği, kendi koymuş olduğu üyelik kriterlerini açıkça çiğneyerek Kıbrıs Rum kesimini tek taraflı olarak AB üyesi yapmakla Kıbrıs sorununu birliğe ithal etmiş ve konunun daha da içerisinden çıkılamaz bir hal almasına vesile olmuştur. AB güvencesini arkasında hisseden Kıbrıs Rum Kesimi hiçbir uzlaşıya yanaşmamakta Kıbrıs Türklerini Kıbrıs adasında bir azınlık haline getirmek ve kendine muhtaç etmek amacı ile gasp ettiği statüsünü kullanmaktadır. Annan Planının ertesinde Kıbrıs Türk halkına verilen hiçbir söz tutulmamasına rağmen, tüketilmiş federasyon zemininde, 2008’de yeniden başlayan müzakere süreci, 2017 yılı Temmuz ayında Crans Montana’da çökmüştür.”
“Tüketilmiş zemindeki bu son şansın çökmesinin nedeni de yine aynıdır” diyen Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, şöyle devam etti:
“Rum tarafı eşitliği reddetmiş, sıfır asker, sıfır garanti ve Rum hakimiyetinde üniter bir devlete evrilecek bir çözüm şeklini ısrarla talep etmeye devam etmiştir. Rumların sarsılmaz hedefi; Doğu Akdeniz’deki Türk çıkarlarının serdar bekçisi olan Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tasfiye edip, Anavatan Türkiye’nin Doğu Akdeniz’deki etkisini azaltmaktır.”
-“Bağımsızlığımızdan, egemenlikten, devletimizden, Anavatan Türkiye’nin etkin ve fiili garantörlüğünden asla vazgeçmeyeceğiz”
Kıbrıs Türk halkının Kıbrıs adasını çevreleyen denizlerdeki haklarına sahip çıkma kararlığı içinde olduklarını vurgulayan Tatar, Anavatan Türkiye ile bu yönde yapılan antlaşmaların da yaşamsal öneme sahip olduğunu söyledi.
“Mavi Vatan, Anavatan ile aramızdaki bağları perçinleyen, Doğu Akdeniz’deki ulusal çıkarların korunmasında, hak ve hukukumuzun müdafaasında çok önemli stratejik bir hamledir” diyen Tatar, şunları da belirtti:
“Bağımsızlığımızdan, egemenlikten, devletimizden, Anavatan Türkiye’nin etkin ve fiili garantörlüğünden asla vazgeçmeyeceğimizi bir kez daha vurgulamak istiyorum. Ülkenin, halkın ve yeni nesillerin geleceğini belirsizlikler içerisinde tehlikeye atmamız söz konusu olamaz. Halkımızın 1974 öncesinin karanlık günlerine dönmesine asla izin vermeyeceğiz.”
-“Kıbrıs’ta federasyon defteri kapanmıştır”
Federasyon modelinin geçerliliğini yitirdiğinin artık çok net olduğunu kaydeden Tatar, “Bir kez daha huzurlarınızda tekrarlamak istiyorum, Kıbrıs’ta federasyon defteri kapanmıştır. Egemen eşitliğimiz ve eşit uluslararası statümüz teyit edilmeden yeni ve resmi bir müzakere sürecine girmeyeceğimiz de defaten kayda geçirilmiştir” dedi.
Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir çözümün ancak halihazırda var olan iki devlet gerçeğine ve iki tarafın eşit uluslararası statüsü ve egemen eşitliğine dayalı olarak gerçekleştirilebileceğini belirten Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, konuşmasında şunları da kaydetti:
“İsviçre’nin Cenevre kentinde Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres’in ev sahipliğinde gerçekleşen 5+1 formatındaki gayri resmî konferansta, Birleşmiş Milletlere Kıbrıs’ta adil ve kalıcı bir çözüm için 6 maddeden oluşan bir öneri sunmuştum. Bu önerim ile birlikte Kıbrıs konusunun çözümüne ilişkin ilk kez egemen eşit iki ayrı devletin varlığına ve kurumsal işbirliğine dayalı vizyonumuz uluslararası platformda kayda geçirildi. Diyalog ve diplomasiye olan bağlılığımın bir göstergesi olarak 27 Eylül 2021 tarihinde önceki Rum Lider Nikos Anastasiadis’le BM Genel Sekreteri’nin ev sahipliğinde gayri resmi öğle yemeğinde bir araya gelmiş, Kıbrıs konusu ile ilgili görüşlerimizi ve egemen iki eşit devletin varlığına ve kurumsal iş birliğine dayalı çözüm önerimizi dile getirmiştim. Bugüne kadar geçen süreçte de defaten muhtelif toplantılarda yeni vizyonumu hem Birleşmiş Milletlere hem de Rum Liderliğine ilettim. Bu yılın ocak ayında BM Genel Sekreteri’nin Kişisel Temsilcisi olarak atanan Sayın Maria Angela Holguin Cuellar’la gerçekleştirdiğimiz temaslar kapsamında egemen eşitliğimiz ve eşit uluslararası statümüzün teyidine yönelik olarak atılabilecek ilk adımları da paylaştık. Bunlar hepinizin bildiği üzere 3D olarak adlandırdığımız doğrudan uçuş, doğrudan ticaret ve doğrudan teması içeren adımlardı.
Bunların özden gelen haklarımız olduğunu da vurgulayarak bu unsurların Rum tarafıyla müzakereye açık olmadığını ve yıllardır Kıbrıs Türk halkına verilen sözler kapsamında uluslararası toplum tarafından hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yaptık. Geçtiğimiz eylül ayında New York’ta Sayın Genel Sekreter’le yeniden görüştüm. Görüşmemizde kendisiyle, gelinen aşamada yeni ve resmi bir sürece geçilebilmesi için taraflar arasında ortak zemin olmadığını, ancak Kıbrıs Adasının geleceğine dair bundan sonra atılacak adımların değerlendirilmesi gerektiği görüşümüzü paylaştım.
15 Ekim’de BM Genel Sekreteri’nin talebi ve kendisine duyduğum saygıdan dolayı onay vermemle gerçekleşen gayriresmi yemekte Rum lidere siyasi pozisyonumuzu bizzat ileterek halkıma 60 yıldır Rum siyasetinden dolayı uygulanan izolasyonun sona erdirilmesi gerektiğini söyledim.
Kıbrıs Türk tarafının hem iki halkın, hem iki devletin hem Kıbrıs adasının hem de bölgemizin faydasına olacak iş birliklerine hazır olduğunu ifade ettim.
Buna yönelik olarak Temmuz 2022 yılında yapmış olduğumuz önerilerimizi da hatırlatarak bunların çeşitlendirilebileceğini ve adada iki taraf arasında bir işbirliği kültürünün geliştirilmesi gerektiğine de vurgu yaptım. Kendisi klasikleşmiş tüketilmiş zemine dair önerisini ortaya koyarak, somut herhangi bir argüman üretemedi. Nihayetinde gayriresmi yemeğin ardından Sayın Genel Sekreterin yaptığı açıklamada yeni ve resmi bir sürece geçilebilmesi için taraflar arasında ortak bir zemin olmadığı netleştirildi.
Bir diğer önemli unsur Kıbrıs adasının geleceğine dair adımların konuşulacağı genişletilmiş bir toplantı üzerinde uzlaşılmış olmasıydı. Bu toplantıda herhangi bir şekilde federasyon veya Crans Montana’da konuşulanların ele alınmayacağı aşikardır. Genişletilmiş toplantıda tarafların adanın geleceğine dair niyetleri ortaya konacak.”
-“Kıbrıs Türk tarafı olarak başarısızlığa yatırım yapmayacağımız artık çok nettir”
“Bizim Kıbrıs Türk tarafı olarak başarısızlığa yatırım yapmayacağımız artık çok nettir” vurgusunda bulunan Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, “Adadaki kabul edilmez durumu, Kıbrıs Türk Halkına 60 yıldır uygulanan izolasyonu normalleştirecek herhangi bir eyleme girmeyeceğimiz de açıktır. Kıbrıs Türk Halkının geleceği Rum rızasına teslim edilemez, artık bu devir de kapanmıştır. Halkımıza, 60 yılı aşkın bir süredir uygulanan insanlık dışı izolasyonun savunulacak bir yanı kalmamıştır” dedi.
-“Cumhurbaşkanı Erdoğan’a mücadelemize verdiği destekten dolayı şükranlarımızı sunuyorum”
Özgürlük, serbest dolaşım, insan hakları gibi argümanları sürekli gündeme taşıyan Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği’nin, Kıbrıs Türklerine empoze etmekte olduğu izolasyon zulmünün günümüz dünyasında kabul edilebilir olmadığını da söyleyen Cumhurbaşkanı Ersin Tatar, şunları belirtti:
“Kıbrıs Türk halkının, gençlerimizin, çocuklarımızın istediği yere özgürce seyahat edememesi, ticaret yapamaması, spor yapamaması ve daha birçok engel, gerek BM gerekse AB’nin savuna geldiği değerlere terstir. Anavatan Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın Recep Tayyip Erdoğan’ın, Birleşmiş Milletlerin 77’nci, 78’inci ve 79’uncu genel kurullarındaki konuşmalarında, dünya liderlerine Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni ‘tanıyın’ mesajı vermesi, Kıbrıs Türk Halkın yıllardır izolasyon zulmü altında tutulduğunu ve bu zulmün sona ermesi gerektiğini dile getirmesi bizim için yaşamsal öneme sahiptir. Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan uluslararası topluma devletimizle, ekonomik ve siyasi ilişkiler kurma çağrısı da yapmıştır. Sayın Erdoğan’a böylesine kritik bir dönemde, devletimize, özden gelen haklarımızın tesisine yönelik mücadelemize vermekte olduğu destekten dolayı şükranlarımızı sunuyorum.”
-“Hedef her alanda kalkınmak, güçlenmek ve yarınlara umutla yürümek”
Hedef ve amacın, bu karmaşık coğrafyada Anavatan Türkiye ile Türk Devletleri Teşkilatı’nın da destek ve katkılarıyla her alanda kalkınmak, güçlenmek ve yarınlara umutla yürümek olduğunu belirten Tatar, “Türk Devletleri Teşkilatı gözlemci üyeliği ile birlikte, uluslararası alanda KKTC’ye olan ilgi her geçen gün artmakta ve statümüz bu kapsamda adım adım yükselmektedir” dedi.
-“KKTC, Türk Devletleri ile her alanda ilişki kurmaya hazır bir devlet yapısına sahiptir”
Tatar, şunları da kaydetti:
“Bu vesileyle, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Sayın RecepTayyip Erdoğan’a, güçlü desteğini her zaman arkamızda hissettiğimiz kardeş Azerbaycan Cumhurbaşkanı Sayın İlham Aliyev’e, ayrıca bizleri Atayurdumuz Kırgızistan’da düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı 11. Devlet Başkanları Resmi Zirvesinde üst düzey bir davetle karşılayıp sıcak ilgisini eksik etmeyen Kırgızistan Cumhurbaşkanı Sayın Sadır Çaparov’a şahsım ve Kıbrıs Türk Halkı adına bir kez daha teşekkürlerimi sunarım.
KKTC’nin Türk Devletleri Teşkilatı’na gözlemci üye yapılması, İslam İşbirliği Teşkilatı’ndaki gözlemci üyelik ve Ekonomik İşbirliği Teşkilatındaki gözlemci üyeliklerimiz ile uluslararası kabul ve görünürlük bağlamında çabalarımız somut sonuç vermektedir. Türk Devletleri Teşkilatı zirvesine katılmamız, Kıbrıs Türk halkının uğramakta olduğu haksız muamele, izolasyonlar ve dünyadan tecrit edilmeye çalışılmamızı dile getirmemiz, oralarda bayrağımızın dalgalanması başarımızı taçlandırmıştır.
Türk Devletleri Teşkilatı zirvesinde de ifade edildiği gibi Kıbrıs Türk halkı, Türk Dünyası’nın ayrılmaz bir parçasıdır. Türk Devletleri ile her alanda ilişki kurmaya hazır bir devlet yapısına sahiptir.
21. Yüzyılı Türk asrı yapma ve aynı zamanda tüm siyasi dengeleri de derinden etkileyebilme potansiyeline fazlasıyla sahip olan Türk Devletleri Teşkilatı’nın sınırları Doğu Akdeniz’e kadar genişlemiş ve en Güney’deki Türk Devleti olan KKTC’nin katılımıyla daha da güçlü hale gelmiştir.”
-“Mücadelemiz uzun soluklu bir mücadeledir”
“Bağımsızlığımız ve egemenliğimizin simgesi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin varlığını fırsat bulduğumuz en üst düzey diplomatik platformlarda göğsümüzü gere gere, başımız dik olarak en ufak bir tereddüt yaşamadan haykırdık, kayda geçirdik ve bu mücadelemize yılmadan devam edeceğiz” diyen Tatar, bu mücadelenin uzun soluklu bir mücadele olduğunu söyledi.
Anavatan Türkiye’nin, Kıbrıs Türkü’nü hiçbir zaman yalnız bırakmadığını belirten, “Bu güçle inanıyorum ki dünya haklı mücadelemizi mutlaka takdir edecektir” diyen Tatar, bu haklı davada dünyadan anlayış ve destek beklediklerini ifade etti.
-Tatar, Türk dünyasına ve İslam alemine seslendi
Cumhurbaşkanı Tatar, Türk dünyasına ve İslam alemine şöyle seslendi:
“Doğu Akdeniz’in en stratejik yerinde, Kıbrıs adasında, varoluş mücadelesini sürdürmekte olan Kıbrıs Türk halkı sizlerin aktif destek ve dayanışmasını beklemektedir. Bundan 41 yıl önce büyük bedeller ödeyerek, çok zor şartlarda kurduğumuz Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni daha müreffeh bir seviyeye ulaştırabilmenin mücadelesi içerisindeyiz.
Adım adım gelişen ekonomimiz, güçlenen demokrasimiz, uluslararası alanda kabul gören yeni vizyonumuz, ilkeli ve vizyoner dış politikamızla ülkemizi daha müreffeh günlere ulaştırabilmeye yönelik mücadelemizi sürdürüyoruz. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, turizmde, yükseköğrenimde, bilişimde, hafif sanayide, inşaat ve emlak sektöründe, endüstriyel tarım ve hayvancılıkta ileri gitmek için çok uygun koşullara sahiptir. Ekonomimizi güçlendirmek için tüm sektörlerde başarıyı yakalayacağımıza olan inancım da tamdır.”
Konuşmasında Milli mücadele liderleri Dr. Fazıl Küçük’ü, Kurucu Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş’ı, milli direniş örgütlerini, aziz şehitleri, Anavatan Türkiye’nin bu davaya baş koyan gelmiş geçmiş tüm yöneticilerini, şükranla, rahmetle yâd ettiğini, gazilere minnetlerini sunduğunu belirten Tatar, konuşmasını şöyle tamamladı:
“Anayasamızda da belirtildiği üzere; kederde, tasada, kıvançta ayrılmaz bir parçası olmakla gurur duyduğumuz büyük Türk ulusuna, her zaman yanımızda olan Anavatan Türkiye’ye, şanlı Türk Silahlı Kuvvetlerine, bu en mutlu günümüzde şahsım ve Kıbrıs Türk halkı adına sonsuz şükranlarımı sunuyorum. Hepinizi, sevgi, saygı ve muhabbetle selamlıyorum.”
You may like
Hüseyin ÖZBARIŞCI
Son dönemde artış gösteren deprem sarsıntıları devam ederken, 2023 yılında Kıbrıs için deprem araştırması yapan Türkiye’deki Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü (MTA) çalışmalarını sürdürüyor. MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanı Doç. Dr. Selim Özalp ve MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı Türkiye Paleosismoloji Araştırmaları Projesi Başkanı ve Jeoloji Yüksek Mühendisi Hasan Elmacı, çalışmalar hakkında YENİDÜZEN’e bilgiler verdi, Kıbrıs’ın doğu, kuzey ve batı sahilleri boyunca sıvılaşma potansiyeli bulunduğunu belirtti.
“KKTC’de yer alan Güzelyurt ve Gazimağusa körfezlerinin Tsunami yönünden araştırılması gerekmektedir” değerlendirmesini yapan MTA Genel Müdürlüğü yetkilileri, KKTC genelini kapsayacak şekilde Deprem Tehlike Haritaları’nın oluşturulmasının da elzem olduğunu ifade etti.
Mesarya Havzası’nın, genç çökellerle olduğunu kaydeden Doç Dr. Özalp ve Jeoloji Yüksek Mühendisi Elmacı, “KKTC deprem ve depremle tetiklenen sıvılaşma, tsunami gibi jeodinamik süreçlerin etkisi altında kalabilme potansiyeline sahiptir. Bu süreçlerin her biri ada için ciddi risklere neden olabilecek jeolojik tehlike kaynaklarıdır” değerlendirmesini yaptı.
Çalışmalar hakkında da bilgiler veren MTA Genel Müdürlüğü yetkilileri, Hendeklerde saptanan eski depremlerin tarihini belirlemek için örnekler alındığını belirterek, “açılan hendeklerde belirlenen eski depremlere ilişkin yorumlamalar ise hendeklerden derlenen tarihlendirme örneklerinin analiz sonuçları ile birlikte değerlendirilmekte ve raporun hazırlanmasına devam ediliyor” şeklinde görüş bildirdi. Son dönemde yaşanan sarsıntıları da değerlendiren yetkililer, bu depremlerin sarsıntı dışında Kıbrıs’a doğrudan bir etkisi olmadığını dile getirdi.
“Hendeklerde saptanan eski depremlerin tarihini belirlemek için örnekler alındı”
Soru: Kıbrıs ile ilgili deprem çalışmalarında nasıl bir aşamaya gelindi? Kıbrıs bu konuda tehlikeli bir noktada mı?
“KKTC’nin karadaki deprem kaynağı olarak tanımlanabilecek Dardere (Ovgos) ve Koruçam Fay Zonları içerisinde yer alan diri fayların niteliğini ve geçmişte oluşturduğu deprem veya depremleri ortaya koyabilmek için seçilen alanlarda hendekli paleosismoloji çalışmaları yapıldı. Aktif Faylar üzerindeki depremlerin araştırıldığı Paleosismoloji çalışmaları, KKTC ana karasında haritalanmış tüm faylar üzerinde gerçekleştirilen hava fotoğrafı analizleri ve jeolojik gözlemler ışığında seçilen alanlarda, yaklaşık 20-30 metre uzunluğunda, ortalama 5 metre genişliğinde ve en derin yeri 4 metre olacak şekilde kazılan hendekler ile gerçekleştirildi. Hendeklerde saptanan eski depremlerin tarihini belirlemek için örnekler alındı. Örneklere ilişkin sonuçlar ilgili laboratuvarlardan geldi, değerlendirilme çalışmaları ve rapor yazımı devam ediyor”
“KKTC Diri Fay Haritası revize edilerek, bu fayların deprem tarihçeleri ortaya konuldu”
Soru: Paleosismoloji Raporu nedir? Bu rapor ne zaman tamamlanacak?
“Kuvaterner (son 2,5 milyon yıllık zaman dilimi) dönemi süresince en az bir kez yüzey kırığı oluşturacak şekilde deprem üretmiş faylara Aktif Fay adı veriliyor. Paleosismoloji ise jeolojik ve jeomorfolojik verilerden yararlanarak diri faylar üzerinde yüzey kırığı oluşturmuş eski depremlerin yeri, büyüklüğü ve zamanı hakkında veri üretmeyi hedefleyen bir bilim dalıdır. KKTC’de 2023 yılının Ekim-Aralık ayları arasında MTA Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen proje ile hem kentsel hem de sanayi-maden alanları için arazi planlamasına ihtiyaç duyulması nedeniyle KKTC’de yapılacak olan bölgesel planlamaları yönlendirici temel yerbilim verilerinin hazırlanması hedeflendi. Söz konusu ihtiyacı karşılamak üzere KKTC’de genç tektonik yapıların karakteristiklerinin belirlenmesi, alansal dağılımlarının ortaya konulması, kinematik analizlerinin yapılması, özellikle deprem tehlikesi için önemli olan neotektonik dönem yapılarının Türkiye’de yapılan çalışmalardaki standartlar kapsamında haritalanarak, paleosismolojik kazı çalışmaları detaylandırılmıştır. Bu kapsamda KKTC Diri Fay Haritası revize edilerek, bu fayların deprem tarihçeleri ortaya konmuştur. Açılan hendeklerde belirlenen eski depremlere ilişkin yorumlamalar ise hendeklerden derlenen tarihlendirme örneklerinin analiz sonuçları ile birlikte değerlendirilmekte ve raporun hazırlanmasına devam ediliyor.”
“Depremlerin Kıbrıs’a sarsıntı dışında doğrudan bir etkisi yok”
Soru: Geçtiğimiz Cuma akşamı Antalya’da gerçekleşen depremin adaya etkisi ne oldu?
“Kıbrıs Adası, dünyadaki en önemli iki deprem kuşağından birisi olan Alp-Himalaya Deprem Kuşağı üzerinde yer alıyor. 29.11.2024 tarihinde 22:13’te Gazipaşa (Antalya) açıklarında meydana gelen 4,8 büyüklüğündeki deprem, Alp-Himalaya Deprem Kuşağı üzerindeki önemli deprem kaynaklarından birisi olan Kıbrıs Yayı’nın veya Dardere (Ovgos) Fay Zonu’nun denizdeki devamı üzerinde oluştuğu yorumlanmaktadır. Antalya Körfezi’nde meydana gelen bu ve benzeri depremlerin sarsıntı dışında KKTC’ye doğrudan bir etkisi olmamakla birlikte, bu faylardan kaynaklı deprem tehlikesinin olduğunu göstermektedir. Ayrıca bölgedeki sismik aktivitenin devam ettiğini göstermesi bakımından da önemlidir.”
“Dardere (Ovgos) Fayı yıkıcı etkisi yüksek olabilecek en önemli diri fay…”
Soru: Ovgos Fayı… Sismolojik açıklaması nedir?
“Dardere (Ovgos) Fay Zonu, KKTC ana karası içinde haritalanmış ve yıkıcı etkisi yüksek olabilecek en önemli diri faydır. Gerek MTA ve gerekse diğer bilim insanları tarafından yapılan çalışmalarda bu zona ait olan en önemli bulgu, her biri farklı derecede deformasyon geçirmiş farklı kaya birimlerinin Dardere (Ovgos) Fay Zonu tarafından yan yana getirilmiş olmasıdır. Fay zonu üzerinde gerçekleştirilen paleosismoloji çalışmalarına göre Kuvaterner akitvitesi belgelenmiştir. Bu nedenle diri fay olarak değerlendirilmektedir.”
“KKTC, deprem, sıvılaşma, tsunami gibi jeodinamik süreçlerin etkisi altında kalabilme potansiyeline sahiptir”
Soru: Kıbrıs kaç Fay hattının üzerinden geçiyor, en tehlikeli fay hattı hangisidir?
“Kıbrıs Adası Afrika-Anadolu levhaları arasında yüksek deprem aktivitesine sahip dalma-batma zonu içinde bulunması, hem Dardere (Ovgos) Fay Zonunun gelişmesine ve hem de doğu-batı uzanımlı diğer faylara koşut uzanan genç sıradağların kuzey ve güney yamaçlarının yüksek eğimli olmasına neden olmuştur. Dağlık alanlar dışında kalan Mesarya Havzası, Kuvaterner’de oluşmuş genç çökellerle kaplıdır. Dolayısıyla, KKTC deprem ve depremle tetiklenen sıvılaşma, tsunami gibi jeodinamik süreçlerin etkisi altında kalabilme potansiyeline sahiptir. Bu süreçlerin her biri Ada için ciddi risklere neden olabilecek jeolojik tehlike kaynaklarıdır.”
“Doğu, kuzey ve batı sahilleri sıvılaşma potansiyeline sahiptir”
Soru: Kuzey Kıbrıs’ta Gazimağusa ve Karpaz’a kadar olan doğu güneydoğu sahillerinde ve Güzelyurt Ovası’nın sahil kesimlerinin sıvılaşmaya eğimli alanlar olduğu söyleniyor. Bu tespit hakkında neler söylenilebilir, gerçekten böyle bir şey var mı?
“Sıvılaşma, deprem sırasında yerin yoğun bir şekilde sarsılması sonucu toprağın dayanıklılığını kaybederek katıdan çok sıvı gibi davranmaya başlamasıdır. Bu olay, binaların altında gerçekleştiğinde, zemin yapıların temelini destekleme özelliğini yitirir. Sonuç olarak, binalar ve diğer yapılar devrilebilir, kayabilir veya yan yatabilir. 2014-2016 yılları arasında MTA Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen bir proje kapsamında KKTC sınırları içerisinde kalan alanın Kuvaterner Jeolojisi Haritası hazırlanmış ve bu haritadan yararlanılarak literatürde kabul gören ve yaygın olarak kullanılan yöntemlere göre bölgesel sıvılaşma yatkınlık haritaları oluşturulmuştur. Bu haritaya göre Kuvaterner döneminde Mesarya havzası ve etrafında alüvyon yelpazesi çökelleri, döküntü-etek çökelleri ve akarsu ortamı çökelleri gelişmiştir. Buna göre KKTC’nin doğu, kuzey ve batı sahilleri boyunca kumul ve plaj çökelleri yaygın olarak izlenmektedir ve bu alanların sıvılaşma potansiyeli bulunmaktadır.”
“KKTC genelini kapsayacak şekilde Deprem Tehlike Haritaları oluşturulmalı”
Soru: Depremle ilgili nasıl çalışmalar yapılmalı, önerileriniz nelerdir?
“MTA tarafından gerçekleştirilen jeolojik tehlikelere yönelik yürütülen projeler sonrasında, özellikle diri fayların geçtiği alanlarda, heyelan, tsunami ve sıvılaşmaya yatkın kesimlere yönelik planlama yapılabilmesi için büyük ölçekli (1:1.000, 1:5.000, 1:10.000) çalışmaların yapılması önemlidir. Ayrıca KKTC’de yer alan Güzelyurt ve Gazimagusa körfezlerinin Tsunami yönünden araştırılması gerekmektedir. KKTC genelini kapsayacak şekilde Deprem Tehlike Haritaları’nın oluşturulması elzemdir. Bu haritaların oluşturulabilmesi için gereken altlık veriler; Temel Jeolojik veri, Diri Fay Haritası, Kuvaterner Jeolojisi Haritası, Sıvılaşma Yatkınlık Haritaları, Paleosismolojik veri, Tsunami Araştırmları ve Kabuk kalınlığı gibi verilere ihtiyaç duyulmaktadır. Deprem öncesi çalışmalar kapsamında KKTC genelinde yapılması gereken en önemli çalışma Tsunami ve Kabuk Kalınlığının belirlenmesi çalışmalarından sonra KKTC Deprem Tehlike Haritası’nın oluşturulmasıdır.”
MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanı Doç. Dr. Selim Özalp ve MTA Genel Müdürlüğü Jeoloji Etütleri Dairesi Başkanlığı Türkiye Paleosismoloji Araştırmaları Projesi Başkanı ve Jeoloji Yüksek Mühendisi Hasan Elmacı, YENİDÜZEN’in sorularını yanıtladı…
GÜNDEM
Federasyon modeli artık bir seçenek değildir
Published
24 saat agoon
Aralık 4, 2024By
dikdurusTürkiye Cumhuriyeti (TC) Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, “Uluslararası toplum Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni (KKTC) artık tanımalı, diplomatik, siyasi ve ekonomik ilişkiler kurmalıdır” diyerek, Kıbrıs meselesinde yalnızca Ada’daki gerçekler üzerine inşa edilecek bir çözümün adil, kalıcı ve sürdürülebilir olacağını vurguladı.
Federasyon modelinin artık bir seçenek olmadığını kaydeden Yılmaz, Türkiye’nin, anavatan ve garantör devlet olarak, Kıbrıs Türklerinin haklı davasını savunmaya devam edeceğini belirtti.
KKTC’nin kendi ayakları üzerinde durabilen bir ülke olmasına yönelik çabalarını sürdüreceklerini ifade eden Yılmaz, “Haksız ambargolar ve izolasyonlarla Kıbrıs Türkü’nün spor, eğitim ve ulaşım gibi temel insan hakları dahi on yıllardır ihlal ediliyor olsa da biz Kıbrıs Türkü’nü ihtiyaç duyduğu her alanda desteklemeye devam edeceğiz” diye konuştu.
-Yılmaz: “KKTC’nin kat ettiği mesafeyi bir kez daha gözlemleme fırsatım oldu”
TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, Başbakan Ünal Üstel ile görüşmesi sonrasında yaptığı açıklamada, Üstel’i ülkede ağırlamaktan büyük memnuniyet duyduğunu ifade etti.
KKTC’nin kuruluşunun 41’inci yıl dönümü nedeniyle geçen ay adayı ziyaret ettiğini belirten Yılmaz, “Bu vesileyle Kıbrıs Türkü kardeşlerimizin Cumhuriyet Bayramı’nı bir kez daha kutluyor, göstermiş oldukları misafirperverlikten ötürü KKTC makamlarına teşekkürlerimi iletiyorum” dedi.
Ziyarette, KKTC’nin kat ettiği mesafeyi bir kez daha gözlemleme fırsatı olduğunu dile getiren Yılmaz, “KKTC geliştikçe, Kıbrıs Türkü kardeşlerimizin daha iyi şartlarda yaşadığını gördükçe bizler de mutlu oluyoruz” diye konuştu.
İlk etapta ayakta tedavi ve muayene hizmetleri ile sınırlı olarak KKTC ve TC vatandaşlarına hizmet verecek olan 24 Aralık 1963 Girne Asker Hastanesi’nin açılışını gerçekleştirdiklerini hatırlatan Yılmaz, Cumhurbaşkanlığı ve Cumhuriyet Meclisi yerleşkelerinin inşası için devam eden çalışmaları yerinde incelediklerini kaydetti, projenin en kısa sürede tamamlanacağına inanç belirtti.
-“Kıbrıs Türkü’nü ihtiyaç duyduğu her alanda desteklemeye devam edeceğiz”
2024 yılı İktisadi ve Mali İşbirliği Anlaşması kapsamındaki projelerle ilgili KKTC hükümetiyle iş birliği halinde çalışmaya devam edeceklerini ifade eden TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, KKTC’nin kendi ayakları üzerinde durabilen bir ülke olmasına yönelik çabalarını sürdüreceklerini vurguladı.
“Haksız ambargolar ve izolasyonlarla Kıbrıs Türkü’nün spor, eğitim ve ulaşım gibi temel insan hakları dahi on yıllardır ihlal ediliyor olsa da biz Kıbrıs Türkü’nü ihtiyaç duyduğu her alanda desteklemeye devam edeceğiz” diyen Yılmaz, şunları kaydetti:
“Bugüne dek fikir ve gönül birliği içinde sürdürdüğümüz bu haklı mücadelede elde ettiğimiz kazanımları daha da ileri götürecek güçte ve kararlılıkta olduğumuz şüphe götürmeyecek bir gerçektir. Bu gerçeği sadece sözle değil, her vesileyle gerçekleştirdiğimiz müşterek icraatlarla gösteriyoruz.”
-“KKTC’nin Türk devletleri ile olan ilişkilerinin gelişmeye devam edeceğine olan inancımız tamdır”
KKTC’ye ekonomik olarak verdikleri destek gibi siyasi desteği de sürdürdüklerinin altını çizen TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, KKTC’nin tanınması ve uluslararası toplumda hak ettiği yere gelmesi için çalışmaya devam ettiklerini belirtti.
Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın 6 Kasım’da Bişkek’te düzenlenen Türk Devletleri Teşkilatı (TDT) 11. Zirvesi’ne onur konuğu olarak davet edilmesini önemli bir gelişme olarak gördüklerini ifade eden Yılmaz, “KKTC’nin Türk devletleri ile olan ilişkilerinin gelişmeye devam edeceğine olan inancımız tamdır” vurgusu yaptı.
-“Federasyon modeli artık bir seçenek değildir”
Kıbrıs meselesinde Cumhurbaşkanı Tatar tarafından ortaya konulan egemen eşitlik ve eşit uluslararası statü temelinde iki devletli çözüm vizyonuna desteklerinin tam olduğunun altını çizen TC Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, şunları kaydetti:
“Sayın Cumhurbaşkanımızın 79. BM Genel Kurulu’na hitaplarında bir kez daha ifade ettikleri üzere, uluslararası toplum KKTC’yi artık tanımalı, diplomatik, siyasi ve ekonomik ilişkiler kurmalıdır.
Kıbrıs meselesinde yalnızca adadaki gerçekler üzerine inşa edilecek bir çözümün adil, kalıcı ve sürdürülebilir olacağını her fırsatta vurguluyoruz.
Birçok kereler denenmiş, ancak Rum tarafının uzlaşmaz tutumu nedeniyle hayata geçirilemeyerek tükenmiş olan federasyon modeli artık bir seçenek değildir.
Türkiye, anavatan ve garantör devlet olarak, Kıbrıs Türklerinin haklı davasını savunmaya devam edecektir.”